Extra informatie
Het probleem kalknagels en zwemmerseczeem bij mensen geeft aan dat microbiële infecties niet alleen een probleem bij paardenhoeven is.
Veel mensen schamen zich voor hun voeten. Een op de vijf vindt de voeten het minst aantrekkelijke deel van het lichaam. Misschien hebt u ook wel eens gewenst dat u uw voeten kon inruilen voor een ander paar? Veel Nederlanders hebben slechte voeten. Uit recente publicaties blijkt bijvoorbeeld dat er in Nederland bij meer dan 5 miljoen mensen sprake is van een schimmelinfectie. Dit betekent dat bij deze mensen de huid van de voeten of de nagels van de tenen door een schimmel zijn aangetast. Mogelijke gevolgen zijn last bij het lopen, pijn, belemmeringen bij het werk en schaamte.
Top 5 van voetaandoeningen in Nederland:
| Voetaandoeningen | Percentage | |
| 1 | Schimmelnagels | 26% |
| 2 | Voetschimmel | 24% |
| 3 | Likdoorns | 12% |
| 4 | Platvoeten | 12% |
| 5 | Hamertenen | 8% |
Er is wat aan te doen!
Er zijn aspecten aan onze voeten en nagels waar we weinig aan kunnen doen. Maar er zijn ook voetaandoeningen waar wel wat aan gedaan kan worden. Bijvoorbeeld schimmelinfecties aan de voet kunnen we juist heel goed voorkomen en indien nodig behandelen en genezen. Duidelijk is dat toenemende problemen van deze infecties en de verspreiding ervan ook worden veroorzaakt door besmettingsgevaar van dieren op mensen en van mens op dier. Zwemmerseczeem en kalknagels bij mensen worden in eerste instantie veroorzaakt door een schimmelinfectie. Als men bij deze klachten niet op tijd actie onderneemt, bestaat de grote kans dat er een bacteriële infectie bij komt. Deze bacteriële infectie is eenvoudig waar te nemen doordat hierbij een sterke geur vrij komt. In deze situatie tast eerst de schimmelinfectie het hoorn aan en vervolgens ontstaat in deze beschadigingen een zuurstofarme omgeving waar ook de anaërobe bacterie kan leven.
Hoorn van de huid
De huid bestaat uit twee lagen: de opperhuid en de lederhuid. De opperhuid bestaat uit verhoornd meerlagig epitheel. De cellen van dit epitheel worden keratinocyten genoemd, omdat in deze cellen keratine (hoornstof) wordt gevormd. De cellen aan de bovenste laag van de opperhuid zijn verhoornd. Dit betekent dat het oude cellen zijn die geen celkern en organellen meer bevatten (afgestorven organisch materiaal). Dit is hetzelfde bij het hoornmateriaal van nagels van mensen en paardenhoeven.
Micro-organismen
Schimmels en bacteriën kunnen zich vasthechten aan de keratinecellen waaruit de opperhuid en de nagel bestaan. De schimmel en bacterie kunnen de keratine verteren en zich daarin voortplanten.
Micro-organismen hebben een functie
Micro-organismen komen in de natuur veel voor zij breken het afgestorven organische materiaal af. Afgestorven organisch materiaal in de paarden houderij is b.v. strooisel in de stal, hooi en mest, Dit lijkt logisch maar het zorgt voor extra problemen: Doordat hoornmateriaal ook afgestorven organisch materiaal is kan tevens de hoef worden afgebroken en verteren.
Waar leven micro-organismen?
Indien ze de kans krijgen kunnen micro-organismen overal op de aarde leven. Het hangt er maar van af of de groeiomstandigheden gunstig zijn. Het zijn de grootste concurrenten van de mens en dier op aarde.
Groeiomstandigheden in de hoef
In de omgeving tussen het hoefijzer en de hoef en waar mest aan de hoef kleeft, ontstaan ook optimale omstandigheden voor deze micro-organismen. In deze situatie kunnen schimmels en de anaÎrobe bacteriÎn gelijktijdig hun intreden doen. Verder is bij de nagelgaten en beschadigingen aan de hoef de trefkans groot.
Hoe snel groeien micro-organismen?
Stel dat het mogelijk zou zijn dat er constant voldoende voedsel en vocht voorradig zou zijn samen met optimale omstandigheden met betrekking op temperatuur en zuurstof, dan kan men het volgende constateren:
Anaërobe bacteriën (6000 x vergroot)
De celdelingtijd van Bacteriën is circa 10 minuten. Bacterie cellen delen zich eenvoudig in tweeÎn (binaire deling) nadat het erfelijke materiaal eerst is verdubbeld. Op deze wijze kan uit 1 bacterie-cel na 48 uur theoretisch een reeks afstammelingen (een zg. Bacteriekolonie) zijn ontstaan van 2 tot de macht (6 x 48) = 5 x 10 87, en dat zou een massa vertegenwoordigen van ongeveer 8000 x de massa van de aarde zelf! Aangezien bij zo n groei-explosie al snel een van de groeifactoren opraakt is dit niet mogelijk, en betekent dit dat al heel snel een beperking, een remming van de groeisnelheid optreedt. BacteriÎn zullen in slechte omstandigheden sterk in aantal verminderen maar niet geheel verdwijnen en als de groeiomstandigheden weer verbeteren kunnen zij zich weer snel vermenigvuldigen.
Schimmel scopulariopsis brevicaulis (600 x vergroot)
Schimmels groeien trager dan bacteriën en het duurt meestal 2 tot 3 weken voordat een schimmel volledig is uitgegroeid en sporen vormt. Is echter een schimmel ergens op hoornstof aanwezig dan gaat de groeisnelheid en de vorming van sporen aanzienlijk sneller, deze schimmel heeft een duidelijke voorkeur voor het hoornmateriaal. Is eenmaal een schimmel volwassen, dan is hij veel gevaarlijker dan een bacterie, vooral bij weinig voedselaanbod, omdat een schimmel juist dan zeer veel giftige stoffen kan produceren!!!. De sporen van een schimmel kunnen in gedroogde toestand zeer lang overleven en zijn de groei - omstandigheden weer optimaal kunnen zij in 2 a 3 uur weer nieuwe schimmels produceren.
Wanneer loopt het paard een infectie op?
Een infectie ontstaat pas nadat de hoef met zo veel micro-organismen is besmet dat deze in de hoef door kunnen groeien. Er is dus een constante tweestrijd aanwezig tussen de groei van de hoef en de aanwezige micro-organismen. Groeien deze micro-organismen sneller in het hoorn dan dat de paardenhoef nieuw hoornmateriaal kan produceren (de paardenhoef groeit) dan is er een duidelijk probleem (infectie).
Beschermingssysteem
Alleen door de groeiomstandigheden deskundig te manipuleren en onder controle te houden kan mens en dier zich tijdelijk vrijwaren van de groei van gevaarlijke, ziekmakende, pathogene micro-organismen. Alleen op deze wijze zijn risico's tot een minimum te beperken.
Een paardenhoef moet zich beschermen tegen:
1. Urine
2. Micro-organismen
3. Uitdrogen
Glazuurlaag
De enige bescherming die de hoef eigenlijk heeft is de buitenste laag van de hoornwand deze bestaat uit limbus cornae ungulae (zoom) en stratum tectorium (glazuurlaag) deze heeft als belangrijkste functie vochtregulering. Wat nog enigszins aan het beschermingssysteem kan worden toegerekend in de kwaliteit van het hoornmateriaal zelf.
Instinkt van het paard
De hoef beschermt zich nauwelijks tegen micro-organismen en schadelijke zuren van de urine. Onze Schepper heeft bij paarden eenvoudigweg door middel van het instinkt, ervoor gezorgd dat zij zichzelf beschermen door besmette omgevingen en schadelijke stoffen van urine te mijden. Dit verklaart waarom een paard niet eet waar hij gemest heeft en de moeite neemt zich bij het urineren niet te bevuilen. Hieruit blijkt dat de manier waarop wij paarden huisvesten eigenlijk onnatuurlijk is en hier het afweersysteem al niet meer goed werkt, de hoeven komen hierdoor te veel in contact met de schadelijke elementen.
Hoefbeslag
Door het hoefbeslag worden de problemen versterkt doordat vocht lang wordt vastgehouden tussen het hoefijzer en de paardenhoef. Zelfs een schone stal is niet schoon genoeg om dit soort problemen te voorkomen. De bron van besmetting (infectiehaard) is van doorslaggevend belang en het feit dat elke dag mest uit de hoeven wordt gekrabd is een bevestiging dat wij mensen zorgen voor een direct contact met deze micro-organismen. Je kunt stellen dat hoorn voedsel is dat klaar is voor consumptie!
Kwaliteit van het hoorn
De kwaliteit van het hoorn heeft sterk te maken met de structuur waaruit het hoornmateriaal is opgebouwd. Verder speelt erfelijkheid, gezondheid (stress), werking van het hoefmechanisme en vochtgehalte hier een belangrijke rol.
Structuur van het hoornmateriaal
Als het hoornmateriaal grof van structuur is dan is de hoef zachter en zwakker en zal eerder worden afgebroken door micro-organismen Dit geeft ook aan waarom de witte lijn, dit is het deel van de hoef met de meest grove en open structuur en dus het meest zwak, het eerst en het meest wordt aangetast.
Groei van het hoorn
Een paardenhoef die snel groeit, is niet sterker maar heeft een grovere hoornstructuur en daarom zwakker dan een hoef die minder snel (normaal) groeit. Als het hoornmateriaal fijner van structuur is dan is de hoef harder en sterker maar hierbij wordt het juiste vochtgehalte ook belangrijker. Deze hoeven zijn sterker maar zullen eerder scheuren als ze uitdrogen. Een goede vergelijking gaat hier op met de groei van verschillende boomsoorten en kwaliteit van deze houtsoorten, hoe sneller de groei is van een boom des te zwakker het hout is.
Vochtgehalte
Grote verschillen in het vochtgehalte hebben een negatieve werking op de kwaliteit van het hoorn. De glazuurlaag houdt het vocht, dat de hoef van het lichaam aangevoerd krijgt, vast en zorgt dat vocht van buitenaf niet kan binnendringen. Zo krijgt en houdt, de hoef precies het juiste vochtgehalte. Dit is belangrijk voor een goede elasticiteit(schokdemping), optimale kracht van het hoornmateriaal en werking van de hoef (hoefmechanisme)
Bouw van de hoef
Deze vier onderdelen maken samen een verbinding en vormen samen een belangrijk deel van de hoef. Wordt één of meerdere delen aangetast door micro-organismen, dan gaat dit ten koste van de functie (bescherming) en werking (doorbloeding) van de voet. Ook te hoge belasting op de zool zorgt dat de doorbloeding wordt belemmerd. Hoe meer de hoef wordt aangetast des te minder de hoef kan functioneren en hoe sneller deze achteruitgaat.
Doorbloeding van de voet
De conditie van de hoef is bepalend voor de werking van de voet. De hoef in goede conditie is sterk en veerkrachtig en heeft een aaneengesloten verbinding van de verschillende delen waaruit de hoef is opgebouwd. Hierdoor kan de voet zich optimaal en gelijkmatig spreiden tijdens belasting van de hoef en weer gelijkmatig samen trekken bij de ontlasting in de hoef. Dit geeft een optimale doorbloeding van de voet, de juiste groeisnelheid, kwaliteit van het hoorn en kracht aan de hoef.
RWL QUALITY heeft producten om de micro-organismen zo deskundig te kunnen manipuleren dat de aantasting wordt stopgezet en tegelijkertijd wordt de kwaliteit van het hoorn verbeterd waardoor de hoef hersteld en weer normaal kan functioneren.
Na 5 jaar intensief onderzoek door RWL Quality (rijks gediplomeerd hoefsmid RENE VROOM) en aanvullende onderzoeken door de Rijks Universiteit Groningen, zijn de RWL Quality producten ontwikkeld in samenwerking met de wetenschappers, de heer G. Stulen, doctor in de chemie, en de heer P.S. Soentpiet, biochemicus Research & Development.